Boya Hakkında – Boya niçin renk verir. Boyar maddeler nelerdir.

Boya Hakkında – İnsanlar binlerce yıldır yaptıkları türlü eşyayı, oturdukları binaları, bindikleri vasıtaları, türlü renklerde boyamışlardır.

Boya Hakkında – Peru’daki İnka mezarlarında (Mısır piramitlerinde) boyalı eşya bulunmuştur. Bundan 25.000 yıl önce yaşamış olan mağara adamları, mağaralarının duvarına yaptıkları resimlerde boya kullanmışlardır. Mısır’da bulunan 5.000 yıl öncesine ait bir mumyanın boyalı kumaş şeritlerine sarılı olduğu görülmüştür.

Akdeniz’de bulunan kabuklu bir böcek çeşidinin salgısından elde edilen boyayla M.Ö. 1000 yıllarında Fenike’nin Sur (Tyre) şehri mor boyasıyla tanındı. Bu boyayı ancak çok zenginler kullandığından dolayı boyaya “şahane mor” adı verildi.

Çivit rengi boyası insanlığın bildiği en eski boyadır. Uzak Doğu’daki bazı bitkilerden elde edilir. M. Ö. 3000 yılına ait Teb’de bulunan bir elbisenin çivitle boyandığı anlaşılmıştır.

boya niçin renk verir

boya niçin renk verir

Boya Niçin Renk Verir

1- Moleküllerin içerisindeki atomların dizilişlerinden boya maddelerinin sürüldüğü eşyayı renklendirmesi ileri gelir.

2- Kromoforlar pek çok atomlardan yapılmıştır. Boyalarda asıl rengi taşıyan kısım kromofor yani renk taşıyandır.

3- Boyalardaki bütün renklerin kendine özgü bir dalga uzunluğu vardır. Kromoforun atomları değişik renklerin dalga uzunluklarıyla titreşirler ve bu sayede renkli ışınları da emer ve yansıtırlar.

4- Boya kimyagerleri de 15 kadar kromofor olduğunu tespit etmişlerdir.

Kumaşlar Nasıl Boyanır

1- Biri ”daldırmak”, bir diğeri de ”basmak” olmak üzere kumaşlar iki şekilde boyanır.

2- İlkinde boyanacak olan eşya boya maddesine batırılır. İkincisinde ise, tıpkı gazete baskısında olduğu gibi verilmek istenen renk, kumaş bir makineden geçirilerek onun üzerine basılır.

3- Boya maddesini dokumada kullanılan iplik cinsine göre seçmek gerekir kumaşları boyarken. Bir tür ipin kabul ettiği boyayı bir başkası kabul etmez.

4- Bazı kumaşların boyası yıkama, ütü, güneş vb. gibi dış etkenler karşısında rengini kaybetmez. Bir kısım kumaşlar da ise tam tersi olarak solar.

5- Kullanılacak olan boyaların bu bakımdan boyanacak maddelere uygun özellikte olması gerekir. Örneğin ipek ya da yüne solmaz bir renk veren boya suni elyaf ya da pamuklu bir kumaşa vurulursa iyi sonuç vermez.

kumaşlar nasıl boyanır

kumaşlar nasıl boyanır

Boyar Maddeler Kaça Ayrılır

Boyar maddeler üçe ayrılır:

Doğal Boyalar:

1- İnsanların ilk kullandıkları boyalar bitki ve hayvanlardan elde edilirdi.

2- Ayrı yeten bir takım bitkilerin meyve ve köklerinden de boya çıkarılırdı. Günümüzde bugün de hala bunlardan yararlanılmaktadır.

3- Safran, kına, turnusol bitkileri, kırmız böceği, çivit ve akdenize özgü bir yumuşakça boya çıkarmaya yarayan doğal maddelerin başlıcalılarıdır.

Madeni Boyalar:

1- Eskiden beri insanlar bazı madenlerden de boya çıkarmanın yolunu bulmuşlardır ve üstelik bu çeşit boyaların bitki ve hayvanlardan elde edilmiş olan boyalardan daha iyi solmayan renkler verdiğini görmüşlerdir.

2- Çeşitli kayalar da bu amaçla kullanılmıştır.

3- Sülfür gibi maddeler bulunan suları da içinde boya olarak kullanılmıştır.

4- Çinko, kurşun, baryum, antimon, titan, kadmiyum,kobalt ve krom bileşikleri günümüzde kullanılan başlıca madeni boyalardır.

Sentetik Boyalar:

1- Hemen hemen tüm doğal ve madeni boyaların yerini sentetik boyalar almıştır. Bu boyalar hem daha zengin bir renk çeşidi vermekte hem de daha ucuza mal olmaktadır.

2- Maden kömürü sentetik yani suni boya yapımında kullanılan asıl maddedir. Maden kömürünü kapalı fırınlarda ısıtarak boyanın ham maddesi elde edilir.

3- Böylelikle maden kömürünün katranı ayrılmış olur. Katranın çeşitli sıcaklıklarda ısıtılması yoluyla boya maddeleri de ayrılır.

4- Çeşitli ham maddeler çeşitli sıcaklıklarda kaynar. Böylelikle her ham madde katranın o maddeye özgü sıcaklıkta kaynatılmasıyla elde edilir. Bu maddeler ya kristaller ya da renksiz sıvılar halindedir.

5- Sentetik boyalar, bazik, tuz boyalar, asit, geliştirme boyaları, lak boyalar ve küb boyalar olmak üzere altı sınıfa ayrılır.

Ayrıca bakınız;


boya hakkında, sentetik boyalar, madeni boyalar, doğal boyalar, boyar maddeler, kumaşlar nasıl boyanır, boya niçin renk verir, boya bilgileri, boya, boya nedir, boya nelerden oluşur, boya nasıl üretilir, boya hammaddesi nedir, boyaların kullanım alanları, boyanın tarihçesi