boya
Boya

Boya – Uygun boya seçimi. Boya hakkında bilinmesi gerekenler.

Boya – Herhangi bir nesneye renk vermek için veya koruma amaçlı olarak uygulanan kaplamaya denir. Boya hemen hemen tüm malzemelere uygulanabilir.

Boya – Bu malzemeler belli usuller içerisinde, formüle edilen ve bünyesinde dört ana unsur bulunan kimyevi karışımdır. Bu dört ana unsur ise;

1- Kimyasal katkılar.

2- Pigmentler ve dolgu malzemeleri.

3- Bağlayıcılar.

4- Çözücüler (Su+Solvent)

badana hakkında
badana hakkında

Boya Alırken Uygun Boya ve Renk Seçimi

1- İlk önce, boyanacak yüzeylere uygun özellik taşıyan bir boya seçimi yapılmalı ve yardımcı malzemeler gerekiyorsa, bu malzemelerinde yüzeye ve boyaya uygun olmasına dikkat edilmelidir.

2- Piyasada her kalitede tiner ve astar bulunmaktadır. Fakat, uygulamada daha iyi sonuç almak için, kaliteli astarlar ve incelticiler kullanılmalıdır.

3- Boya seçimi yaparken, satın alacağınız ürünün TSE standartlarını taşıyıp taşımadığını, üretici firmanın ISO 9001 belgesine sahip olup olmadığını kontrol ederek karar veriniz.

4- İç mekanlarda, kullanmak istediğiniz rengin mekana uygun olup olmadığını iyi düşünmeli ve ona göre karar vermelisiniz.

Renk seçimi

1- Renk seçimi yaparken, temelde kişisel beğeni önemli rol oynasa da, uygulanacak renk, mekanın özelliklerine göre belirlenir. Örneğin : Koyu renkler ışığı emerler ve iç mekanları olduğundan daha küçük gösterirler.

2- Alçak tavanı olan küçük odalarda sınırları hafifletmek ve mekanı rahatlatmak için, beyaz yada pastel renkler kullanılır.

3- Yüksek tavanlar, duvarlara göre bir veya iki ton koyu boyanarak alçaltılabilirler.

4- Pencere pervazları ve kornişleri farklı renklerle boyamak ise, uzun olan bir odanın boyutlarını belirginleştirir.

Boya Uygulamasındaki Temel İlkeler

1- Öncelik olarak uygulaması yapılacak boyaya ait gerekli alet edevat ve cihazların eksiksiz ve tam olarak mevcut olması gereklidir.

2- Boya uygulaması yapılırken en önemli kural daima aynı markaya ait ürünler ve aynı sistem kullanılmalıdır.

3- Seçimine karar verilen malzemenin kullanma ve uygulama talimatlarına mutlaka uyulmalıdır.

4- Nemli ve kirli yüzeylere hiçbir boya uygulaması yapılmamalıdır. Yüzey uygulama yapılacak olan boya cinsine göre hazırlanmalıdır. Mimari detay hataları varsa giderilmelidir.

5- Yeni çimento sıvalı veya brüt beton yüzeyler ilk defa boyanacak ise, en erken uygulama 3-4 hafta sonra yapılmalıdır.

6- Tüm boyalar uygulamadan evvel ambalajında uygun bir karıştırıcı ile iyice karıştırılmalıdır.

7- Selülozik dolgu verniği, epoksi grubu ve ahşap koruyucu ürünleri ambalajında karıştırıldıktan sonra, başka bir kaba alınıp tekrar karıştırılmalıdır. Boyalar çok soğuk ve çok sıcak ortamlarda uygulanma yapılmamalıdır.

8- Boyama işlemi uygulanırken ince katlar halinde yapılmalıdır.

9- Boyaya ambalajı üzerinde belirtilen inceltme oranından daha fazla inceltme yapılmamalıdır. Aynı zamanda boyaya sıvı ya da toz katkı yapılmamalıdır.

10- İyi yapışma sağlamak istiyorsak, parlak yüzeyin mutlaka zımparalanarak matlaştırılması gerekir.

11- Artan boyayı tekrar kullanmak istiyorsak, boyaya yüzeyini örtecek kadar kendi incelticisinden ilave edilmeli, karıştırılmadan ağzı kapatılmalı ve  serin bir yerde saklanmalıdır.

Boyanın Kurumasında Dikkat Edilecekler

1- Boya yapılacak ortamda yeterli oksijenin bulunmaması,  yüzeyin kirli, yağlı ve nemli olması, ortamın yeteri kadar havalandırılmaması, boyanın içine yanlış inceltici katılması, hava sıcaklığı ve nemin uygun koşullarda olmaması ve kuruma dengesinin bozulması durumlarında kuruma geç olur. Bu soruna genellikle sentetik esaslı boyalarda rastlanmaktadır.

2- Sentetik boyalar oksidasyonla kurur. Yapıdaki, tinerin (solventin) buharlaşması ve yapıya oksijenin girmesi için su bazlı boyalara nazaran daha uzun bir süreye ihtiyaç vardır. Bu sebepten ötürü, mutlaka lejant bilgileri doğrultusunda uygulama yapılması gerekir.

3- Gazyağı, neft, selülozik tiner gibi çözücüler, sentetik boyalarda inceltici olarak kullanılmamalıdır. Bu tür çözücüler, boyanın bağlayıcı yapısını bozar ve geç kuruma probleminin yanı sıra daha birçok soruna neden olurlar.

4- Yüzeyde geç kuruma problemi yaşanıyorsa, tam kurumanın gerçekleşmesi beklenmeli, beklenilen süre içinde oluşan toz ve tanecikler zımpara yapılarak ortamdan uzaklaştırılmalı ve üretici firmanın belirttiği şatlara uygun olarak tekrar boyanması gerekir.

İyi Boyada Bulunması Gereken Özellikler

1- Uygulanan boya en fazla iki katta yüzeyi kapatmalı ve yüzeyi göstermemelidir.

2- Örtücü olmalıdır.

3- Fırça ile boya uygulamasında, rahat bir uygulamanın yanında sonuçta iyi bir yüzey görünümü etkisi bırakmalıdır.

4- Kolay uygulanabilmelidir.

5- Çizilme, silinme, sürtünme ve fiziksel etkilere karşı dayanıklı olmalıdır.

6- Kola, meşrubat, yağ, deterjan ve sabun gibi maddelere karşı dayanıklı olmalıdır.

7- Kimyasal etkilere karşı dayanıklı olmalıdır.

8- Güneş, yağmur gibi diğer atmosferik şartlara ve özel şartlara karşı dayanıklı olmalıdır.

9- Tüm bu özelliklerinin yanı sıra dekoratif bir görüntü kazandırması beklenmektedir.

Boyalar Hakkında Bilinmesi Gereken Faydalı Bilgiler

1- Selülozik yapılı boyalar dışında diğerlerinde fırça kullanılabilir.

2- Bütün boya çeşitlerinde hava tabancası kullanılabilir.

3- Vernik veya boyada, en iyi sonuç mat veya yarı mat (saten) boyalarla alınır, çok parlak uygulama modeli istenmeyen mobilya havası verir.

ENAMEL:

Piyasada model boyası olarak satılır, kendi markasıyla incelticisi bulunur. Bir gün içnde kurur, iki gün içinde kemikleşir. Saf terebentin en iyi incelticisidir.

 

SU BAZLI AKRİLİK:

Piyasada model boyası olarak satılır, kendi markasında incelticisi bulunur. Bir saat içinde kurur, bir gün içinde kemikleşir. En iyi incelticisi izopropil alkoldür.

SELÜLOZİK BAZLI AKRİLİK (Baz boya):

1- Otomobil boyası olarak piyasada kullanılır, bir saat içinde kurur ve bir gün içinde kemikleşir.

2- Selülozik tinerle inceltilir.

3- Tek başına sadece statik modellerde kullanılır, üzerine koruyucu verniği atılmadan pek dayanıklı değildir.

4- Özellikle dinamik modellerde üzerine koruyucu vernik şarttır. Verniği özel olmakla birlikte iki bileşenlidir, 12 ile 18 saat arasında donar, yaklaşık 48 saat civarında kemikleşir, on günde içinde yakıta dayanıklı hale gelir.

5- Bütün boya çeşidi ve uygulama tekniklerinde boya ince katlar halinde uygulanmalıdır.

6- Selülozik boyalar üzerine diğer tür boyalar uygulanabilir. Selülozik yapılı boyalar ise üzerine uygulandıkları diğer tür boyaları bozup çatlatırlar.

7- Selülozik bazlı akrilik boyaların koruyucu verniklerinin üzerinde hiçbir boya tutunamaz.

Ayrıca bakınız;


boya, boya nedir, uygun boya seçimi nasıl yapılır, boya hakkında, boyalar hakkında bilinmesi gerekenler, iyi boyada bulunması gereken özellikler, boyanın kurumasında dikkat edilmesi gerekenler, boya uygulamasındaki temel ilkeler, renk seçimi, su bazlı akrilik boya, selülozik bazlı akrilik boya, boya bilgileri

boya hakkında
Boya Hakkında

Boya Hakkında – Boya niçin renk verir. Boyar maddeler nelerdir.

Boya Hakkında – İnsanlar binlerce yıldır yaptıkları türlü eşyayı, oturdukları binaları, bindikleri vasıtaları, türlü renklerde boyamışlardır.

Boya Hakkında – Peru’daki İnka mezarlarında (Mısır piramitlerinde) boyalı eşya bulunmuştur. Bundan 25.000 yıl önce yaşamış olan mağara adamları, mağaralarının duvarına yaptıkları resimlerde boya kullanmışlardır. Mısır’da bulunan 5.000 yıl öncesine ait bir mumyanın boyalı kumaş şeritlerine sarılı olduğu görülmüştür.

Akdeniz’de bulunan kabuklu bir böcek çeşidinin salgısından elde edilen boyayla M.Ö. 1000 yıllarında Fenike’nin Sur (Tyre) şehri mor boyasıyla tanındı. Bu boyayı ancak çok zenginler kullandığından dolayı boyaya “şahane mor” adı verildi.

Çivit rengi boyası insanlığın bildiği en eski boyadır. Uzak Doğu’daki bazı bitkilerden elde edilir. M. Ö. 3000 yılına ait Teb’de bulunan bir elbisenin çivitle boyandığı anlaşılmıştır.

boya niçin renk verir
boya niçin renk verir

Boya Niçin Renk Verir

1- Moleküllerin içerisindeki atomların dizilişlerinden boya maddelerinin sürüldüğü eşyayı renklendirmesi ileri gelir.

2- Kromoforlar pek çok atomlardan yapılmıştır. Boyalarda asıl rengi taşıyan kısım kromofor yani renk taşıyandır.

3- Boyalardaki bütün renklerin kendine özgü bir dalga uzunluğu vardır. Kromoforun atomları değişik renklerin dalga uzunluklarıyla titreşirler ve bu sayede renkli ışınları da emer ve yansıtırlar.

4- Boya kimyagerleri de 15 kadar kromofor olduğunu tespit etmişlerdir.

Kumaşlar Nasıl Boyanır

1- Biri ”daldırmak”, bir diğeri de ”basmak” olmak üzere kumaşlar iki şekilde boyanır.

2- İlkinde boyanacak olan eşya boya maddesine batırılır. İkincisinde ise, tıpkı gazete baskısında olduğu gibi verilmek istenen renk, kumaş bir makineden geçirilerek onun üzerine basılır.

3- Boya maddesini dokumada kullanılan iplik cinsine göre seçmek gerekir kumaşları boyarken. Bir tür ipin kabul ettiği boyayı bir başkası kabul etmez.

4- Bazı kumaşların boyası yıkama, ütü, güneş vb. gibi dış etkenler karşısında rengini kaybetmez. Bir kısım kumaşlar da ise tam tersi olarak solar.

5- Kullanılacak olan boyaların bu bakımdan boyanacak maddelere uygun özellikte olması gerekir. Örneğin ipek ya da yüne solmaz bir renk veren boya suni elyaf ya da pamuklu bir kumaşa vurulursa iyi sonuç vermez.

kumaşlar nasıl boyanır
kumaşlar nasıl boyanır

Boyar Maddeler Kaça Ayrılır

Boyar maddeler üçe ayrılır:

Doğal Boyalar:

1- İnsanların ilk kullandıkları boyalar bitki ve hayvanlardan elde edilirdi.

2- Ayrı yeten bir takım bitkilerin meyve ve köklerinden de boya çıkarılırdı. Günümüzde bugün de hala bunlardan yararlanılmaktadır.

3- Safran, kına, turnusol bitkileri, kırmız böceği, çivit ve akdenize özgü bir yumuşakça boya çıkarmaya yarayan doğal maddelerin başlıcalılarıdır.

Madeni Boyalar:

1- Eskiden beri insanlar bazı madenlerden de boya çıkarmanın yolunu bulmuşlardır ve üstelik bu çeşit boyaların bitki ve hayvanlardan elde edilmiş olan boyalardan daha iyi solmayan renkler verdiğini görmüşlerdir.

2- Çeşitli kayalar da bu amaçla kullanılmıştır.

3- Sülfür gibi maddeler bulunan suları da içinde boya olarak kullanılmıştır.

4- Çinko, kurşun, baryum, antimon, titan, kadmiyum,kobalt ve krom bileşikleri günümüzde kullanılan başlıca madeni boyalardır.

Sentetik Boyalar:

1- Hemen hemen tüm doğal ve madeni boyaların yerini sentetik boyalar almıştır. Bu boyalar hem daha zengin bir renk çeşidi vermekte hem de daha ucuza mal olmaktadır.

2- Maden kömürü sentetik yani suni boya yapımında kullanılan asıl maddedir. Maden kömürünü kapalı fırınlarda ısıtarak boyanın ham maddesi elde edilir.

3- Böylelikle maden kömürünün katranı ayrılmış olur. Katranın çeşitli sıcaklıklarda ısıtılması yoluyla boya maddeleri de ayrılır.

4- Çeşitli ham maddeler çeşitli sıcaklıklarda kaynar. Böylelikle her ham madde katranın o maddeye özgü sıcaklıkta kaynatılmasıyla elde edilir. Bu maddeler ya kristaller ya da renksiz sıvılar halindedir.

5- Sentetik boyalar, bazik, tuz boyalar, asit, geliştirme boyaları, lak boyalar ve küb boyalar olmak üzere altı sınıfa ayrılır.

Ayrıca bakınız;


boya hakkında, sentetik boyalar, madeni boyalar, doğal boyalar, boyar maddeler, kumaşlar nasıl boyanır, boya niçin renk verir, boya bilgileri, boya, boya nedir, boya nelerden oluşur, boya nasıl üretilir, boya hammaddesi nedir, boyaların kullanım alanları, boyanın tarihçesi

 

boya nedir
Boya Nedir

Boya Nedir – Boya nasıl yapılır? Boya hakkında genel bilgiler.

Boya Nedir? – Boyanın bir çok şeyi değiştirebileceği veya üzerini kapatabileceği bir gerçektir. Boya ilk önce bir görsellik olsa da aslında koruyucudur.

Boya Nedir – Boya ilk etapta bir görsellik aracı gibi olsa da aslında koruyucudur. Aslında bir şeyleri daha iyi göstermek için boyamaya ihtiyaç duymazsınız. Evinizin dış cephesini yağmurun etkilerinden korumak için boyarsınız. Arabaları ve bisikletleri güzel görünmesi için boyarız fakat aynı zamanda boya içerideki metalin havayla temasını keserek paslanmasını engeller. Uçaklarda ve uzay araçlarında, boya bu araçların yapısını yüksek hızlarda ortaya çıkan sürtünme ve ısıdan korur.

farklı renk pigmentler
farklı renk pigmentler

Boyayı Oluşturan Kimyasallar Nelerdir?

1- Boyayı, yayılmak için bir sıvıda çözünen bir renk kimyasalı olarak düşünebilirsiniz fakat daha fazlası var. Çoğu boyalar 3 ana bileşenden oluşur; pigment, tutkal (bağlayıcı madde) ve solvent (çözücü)

2- Bunların haricinde boyanın özelliklerini iyileştirebilmek amacıyla kullanıldığı yere göre farklı katkı maddeleri eklenebilmektedir.

Pigmentler

1- Pigment boyaya rengini veren kimyasaldır. Boyaya tam olarak rengini verir çünkü bazı dalga boylarını yansıtır ve diğerlerini absorb eder.

2- Çoğunlukla, metal bileşikler (tuzlar) farklı renkler oluşturmak için kullanılır. Örnek olarak titanyum dioksit (kumda bulunan beyaz parlak kimyasal) beyaz renk için, demir oksit sarı, kırmızı, kahverengi veya turuncu renk ve krom oksit yeşil renk için kullanılır.

3- Siyah (tam olarak bir renk olması tartışılır) karbon partiküllerinden gelir. Farklı pigmentler karıştırılarak hayal edebileceğiniz her renk oluşturulabilir.

boya pigmentleri
boya pigmentleri

Tutkal (Bağlayıcı Madde)

1- Pigmentler genellikle katıdır bu yüzden sadece pigmentleri kullanarak boya yapamazsınız. Uygulaması ve yayılması zor olur.

2- Bir kağıda veya duvara yapışmaz ve ıslandıkları zaman akıp giderdi. İşte bu yüzden boyalar tutkal denilen maddeleri içerir.

3- Tutkalın görevi pigmentleri birbirine yapıştırmak ayrıca birbirine yapışan pigmentleri uyguladığınız yüzeye yapıştırmaktır.

4- Bazı tutkallar keten tohumu gibi doğal yağlardan yapılırken çoğu sentetik plastiklerden yapılmaktadır.

5- Tutkalı içine renk pigmentlerinin dağıldığı şeffaf bir plastik koruyucu olarak düşünürseniz boyaya nasıl bir koruyucu etkisi olduğunu rahatlıkla anlayabilirsiniz.

tutkal
tutkal

Solvent

1- Pigmenti ve tutkalı karıştırırsanız yayılması zor olan kalın yapışkan bir madde elde edersiniz. Duvarı pekmez ile boyamaya benzemektedir. İşte bu sebeple boyalar solvent denilen üçüncü bir bileşime ihtiyaç duymaktadır.

2- Solventin görevi herhangi bir şeyi çözmektir.

3- Solvent pigment ve tutkalı ince ve akışkan bir hale getirerek daha kolay yayılmasını sağlar. (Bu yüzden solventlere inceltici de denir.)

4- Boya uygulandıktan sonra solvent buharlaşarak havaya karışır ve geride yüzeye uygulanmış kuru boya bırakır.

5- Su en çok kullanılan çok amaçlı çözücülerden biridir ve su, emülsiyon (duvarlar için) ve sulu boya boyalarıda içeren su bazlı boyalarda kullanılır.

6- Diğer boyalarda (yağlı ve parlak boyalar) karbon bazlı petrolden üretilen organik kimyasal solventler kullanılır. Eğer boyayı tenekesinin içerisinde bulundurursanız yer çekimi boyayı farklı bileşenlerine ayırır.

7- Genellikle solvent en üstte oldukça şeffaf net bir şekilde altında ise tutkal ve pigmentler çamur kıvamında bulunur. İşte bu yüzden kulanılmadan önce boya tenekesini karıştırırız.

solvent
solvent

Katkı Maddeleri

1- Boyanın ana bileşenleri haricinde çoğu boyada farklı katkılar kullanılır. Örnek olarak seramik maddeler boyaya dayanıklılık ve kalıcılık için eklenir. Işınır (flüoresan) pigmentler boyaya karanlıkta parlaması için eklenir.

2- Katkı maddeleri dış ortamlarda kullanılan boyalara su geçirmezlik, pasa dayanıklılık, soğuk ve güneş ışığından korunma ve küflenmeden korunma özelliği için eklenebilmektedir.

boya katkı maddeleri
boya katkı maddeleri

Ayrıca bakınız;


boya nedir, boya nedir ve nelerden oluşur, boya hammaddesi nedir, pigment boya fiyatları, boya pigmentleri, boya bilgileri, boya hakkında, boya, boya çeşitleri, boya nasıl üretilir, solvent, boyayı oluşturan kimyasallar nelerdir